ائشيدليگه دوغرو....

اوچ قادين و ...

اوچ قادین ، اوچ مئدال

آنامين آناسي خالق قهرماني ايدي

يئددي اوغلان دوغموشدو

قيزيل مئدال آلميشدي

آنام خالق قهرماني ايدي

يئددي قارداش بؤيوتموشدو

گوموش مئدال آلميشدي

من خالق دوشماني يام

 مئداللاری

ایتیمین بوینونا آسیب کوچه لری گزیرم

بوروش مئدال بئله آلماميشام .

 

قورخولوق*

روحوم

اسن كولك

دامارلاریمدا

 سامان

باشيمدا

كولش بؤرك

 اَينيمده

 اسكي  پالتار

 اولسايدي...

قووارديم

 تارلاميزي تالايان آلا قارغالاري...

*قورخولوق : قوش قووان ، مترسك

 اؤيرشدي...

اینک سودونو اَمدي

تويوق فالاسيني ايچدي

خوروز اؤزگه قاپيسينا اؤيرَشدي

تولكو سامانليقدا انيكله دي

جوجه قارغايلا  اگلشدي

كؤپك كؤپمَگه اؤيرشدي

قورد گلدي 

قورد گلدي

شنگول كولفه ده گيزلندي

چوبان يالانا اؤيرشدي.

گونشي سالديق توربايا

آزديرديق اؤزوموزو

گئجه نين قورخدوغو قارانليقدا

پيشيك يوردا  اؤيرشدي.

 

قور

يانيب

يانيب

قور اولموشام

خيرمان آختاريرام 

آذربايجان كولگي.

ايلقار

اوزرليك دير 

شئعيرلريم

يانديريب دولانديراجاغام يازين باشينا

گلنده

 آزربايجانا

گونه باخان تارلاسي

دويونجا باخ

گونه باخانلارا

گون باتير ...

آيدا بيات






ایسلام اؤنجه سي توركلرده قادينين يئري و اؤنمي

 

    اسکي تورک توپلوملاريندا عاييله ان اؤنملي سوسيال بيرليک اولدوغوندان، عاييله نين تمليني تشکيل ائدن قادين، تورک دستانلاريندا و تورک فلسفه سينده ائله اوجا بير مرتبه يه قورولموشدور کي قاديني ائله اوجا  بير وارليق حالينه گتيرن تؤره يه و کولتوره حئيران اولمامانين ايمکاني يوخدور. قادين، كيشي نين بيريجيک يولداشي و اوشاقلاري نين آناسي اولماق كيمي اؤنملي بير وظيفه ايله گؤرَولنديريلميشدير. داها دا اؤنمليسي تورک ميلتي نين تک برکت قايناغيدير. اؤزونه وئريلن بير تاخيم حاققلاردان دولايي خانلارين، خاقانلارين، جنگاورلرين اؤنونده سايقييلا اَييلديکلري بير شرف آبيده سيدير.  

      تورک دستانلاريندا قادين ايلاهي بير وارليق قونومونا گلميشدير. ائله کي ائريشيليب دوقونولماسي، قوقلانماسي، قيساجا بئش دويويلا آلقيلانماسي نين ايمکاني يوخدور. ياراديليش دستانيندا، آللاها اينسانلاري و دونياني ياراتماسي اوچون فيکير و ايلهام وئرن  " آق آنا "  آديندا بير قاديندير. اوغوز قاغانين ايلک آروادي ، قارانليغي ياراراق، گؤيدن ائنن ماوي بير ايشيقدان، ايکينجي آروادي ايسه قوتسال بير آغاجدان دوغموش اينسان اوستو وارليقلاردير. ياکوتلاردا  " آق اوغلان "  آغاجين ايچيندن چيخان نورلو بير قادين طرفيندن اميزديريلميشدير. ايلک تورک يازيتلاريندان اولان بيلگه قاغان کيتابه سينده قاغان:  " سيزلر آنام خاتون، بؤيوک آنالايم، خالا و عمه لريم، پرنسسلريم... "  خيطابي ايله سؤزه باشلار.  

    ان اسکي تورک اينانجينا گؤره،  " خان ايله خاتون "  گؤي ايله يئرين اوؤلادلاريدير. قادين بورادا يئدينجي قات گؤيده دير. قادينا، بئله سينه بير قوتسالليق وئرن تؤره ده قادينين دؤيولمه سي نين، خور گؤرولمه سي نين ايمکاني يوخدور. ذاتن تورک کولتورونده و دستانلاريندا بئله بير دوروم گؤزه چارپماماقدادير. تورک دستانلاريندا قادين كيشي نين داييمن يانيندادير. اونلارين گوج و ايلهام قايناغيدير.  

      دده قورقوت حيکايه لريندن اولان  " دلي دومرول " دا، دومرول جاني نين يئرينه جان آختار چاباسينا گيرينجه بونو قادينيندان بولموش، قادين اونا هيچ چکينمه دن جانيني وئرجگيني سؤيله ميشدير. يئنه تورک کولتورونده دستان قهرامانلاري ياخشي آتا مينن، ياخشي قيليج ايشله دن، ياخشي ساواشان قادينلارلا ائولنمک ايسته مکده دير. نئجه كي، دده قورقوتداکي بامسي بئيرک حيکايه سينده يئر آلان  " بانو چيچک "  بونون ان گوزل ميثاليدير.  

        قيرقيزلارين ماناس دستانيندا قادين، ائوين ناموسونون قوروجوسودور. قازاقلاردا قادينا وئريلن دگر بو آتاسؤزويله نه گوزل آنلاديلميشدير:  " بيرينجي زنگينليک ساغليق، ايکينجي زنگينليک ايسه قاديندير. "   

         توم تورک دستانلاريندا سارسيلماز بير سايقي، سئوگي و صداقت واردير. گردگه گيرديگي گون موراد آليب وئرمه دن يالنيز قالان قادين اري  اؤلونجه يه قدر اونو گؤزله يه جگينه و اوزرينه بير ائرکک ميلچك بئله فوندورماياجاغينا آند ايچردي. قادينلارين ساواشدا دوشمانين الينه گئچمه سي بؤيوك بير ذيللت ساييليردي. اوغوز قاغان دستانيندا عيرضا تجاووز ائدنلرين اؤلدورولدويو ويا گؤزلرينه ميل چکيلديگي ايفاده ائديلمکده دير.  

          ايرانلي بير تاريخچي اولان گرديزي ده  " معلومدور کي تورک قادينلاري چوخ عيفتليديرلر. "  دئيرکن تورک قاديني نين اخلاقي تميزليگيني اؤيمکده دير. بو اؤيگو بوشونا دئييلدير. نئجه كي  قادين آدلاري آراسيندا تميز، فضيلتلي معناسينا گلن  " هون، سابير، آريق، آريک، اويقور سيلينک، قازان سيلو "  كيمي آدلارين بولونماسي سبب سيز دئييلدير. عيني شکيلده ابن بطوطه شهنامه سينده قيريمداکي خاطيره لريني آنلاتيرکن سؤيله مكده دير.  " بورادا غريبه بير حالا شاهيد اولدوم کي او دا تورکلرين قادينلارينا گؤسترديگي حؤرمت دي. بورادا قادينلارين قييمتي و درجه سي كيشيلريندن داها اوستوندور. "   

         ايسلامييت اؤنجه سي تورک توپلوملاريندا قادينسيز بير ايش گؤرولمزدي. قادين كيشي نين تاماملاييجيسي ايدي. او سورکلي كيشي نين يانيندا ايدي. خاقانين بويروقلاري يالنيز  " خاقان بويور کي "  ايفاده سييله باشلاميشسا گئچرلي قبول ائديلمزدي. يابانجي دوؤلتلرين ائلچيلري نين قبولوندا خاتون دا خاقانلا برابر اولوردو. تؤرن و شؤلنلرده قادين، خاقانين سولوندا اوتورور سياسي و ايداري قونوملارداکي گؤروشلريني بيان ائدردي. مثلا بؤيوك هون ايمپاراتورلوغو آدينا چين ايله ايلک باريش آندلاشماسيني مته خانين خاتونو ايمضالاميشدير.  

         ابوالغازي باهادير خان، شجره-اي تراکيمده، اوغوز ائلينده، يئددي قيزين اوزون ايللر بگليک ياپديغيني آنلاتماقدا و بو قيزلارين آدلاريني بئله  سيرالاماقدادير:  " بويو اوزون بورلا، بارچين، سالور، شاباتي خاتون، کونين کؤرکلي(Künin Körkli)، کرچه بولادي(Kerçe Buladı)، قوغاتلي خانيم(Kuğatlı Hanım). "   

      تورک قاديني، ديگر توپلوملاردا اولدوغو كيمي باسقي آلتيندا توتولمور، آشاغيلانميردي. قادينين اوجا ليغي آلتاي داغلاري نين ان يوکسک تپه سينه  " قادين باشي "  آدي وئريله رک، سانکي چاغلار سونراسينا بير مئساژ كيميدير.  

     ايسلام اؤنجه سي تورک توپلولوقلاريندا قادينا بئله بير باخيش آچيسي وار ايکن، تورک توپلومو ديشيندا قالان ميللتلرده قادينين دورومو آجيناجاق بير حالدا دير.  

      جاهيلييت دؤورو عربلرينده، قادينين اري يانينداکي دگري، آلينيب ساتيلان بير مالدان فرقسيزدير. عرب كيشيسي عادت زامانيندا قادينلا بير آرادا اوتورماز، اونونلا يئييب ايچمزدي. عيني دؤنمده يئنه بورادا قادينين ميراث حاققي يوخويدو . اويسا، تورک قاديني ميراث حاققينا صاحيب دير. مثلن؛ ياکوتلاردا قادينين اؤزونه عاييد مولکو موجود دور. بونا  " آند "  ويا  " نَمَسه "  آدي وئريلير. قادينين بونو ايسته ديگي كيمي ايشلتمه حاققي واردير. اؤلن بير كيشي نين آروادي  وار ايسه؛ بونون ميراثدان ايکي حالي اولور.  

  1. ارين اوغلو ويا قيزي، اوغلونون اوغلو ويا قيزي ايله بيرگه اولورسا سکيزده بير  

  2. بونلاردان هيچ بيري قادينين يانيندا دئييلسه دؤردده بير ميراث آليردي.  

      عيني دؤنملرده قادينلارين ديگر توپلوملارداکي دورومونو اينجله مه يه دوام ائدك. اينگيلترده اون بيرينجي عصره قدر  كيشيلر آرواردلاريني ساتابيليرديلر. خيريستييانلار ايسه؛ قادينا شئطان گؤزويله باخميشديلار. يئنه اينگيلترده قادين  " موردار "  بير وارليق ساييلديغي اوچون اينجيله ال وورانمازدي . قادينلار اينجيلي اوخوما حاققينا هانري دوؤرونده (1509-1547) صاحيب اولموشدولار.  

      اينگيليز پيسکوپو دوور-ون 1888 ايلينده  وئستمينستر(Westminster) کيليسا سينده وعظ ائدركن سؤيله ديکلري توكلري اورپردير..  

   " بوندان يوز سنه اؤنجه سينه قدر قادين كيشي نين سوفراسينا اوتورما حاققينا صاحيب اولماديغي كيمي سورولمادان سؤزه باشلاماسي دا جايز دئييلدي. اري باشي نين اوجونا قوجامان بير سوپا آساردي و آروادي نه زامان امريني توتمازسا اونو قوللانيردي. قادينين سؤزو قيزلارينا گئچمزدي. ارکک اوشاقلار ايسه؛ آنالارينا ائو ايچينده بير خيدمت چي قاديندان آرتيق پايا وئرمزديلر. "   

      چينده ايسه، بوشانما حاققي ساده جه كيشييه مخصوص ايدي. قادينين بئله بير حاققي يوخويدو. اويسا تورک قاديني توم بو حاققلار صاحيب ايدي .  " كيشي آرواديني ، قاديندا اريني بوشايابيليردي. كيشي آروادي نين گتيرديگي جئهيزي نين عوضيني وئريرکن، قادين پول وئرمک ويا مئهريندن وازگئچمک صورتييله اريندن بوشانابيليردي. "   

      بوديزمين قوروجوسو بودا ايسه؛ ايلک باشلاردا قادينلاري دينينه قبول ائتمه ميشدير. اسکي تورک قاديني، روما قادينيندان دا چوخ حاققلارا صاحب ايدي . روما حقوقوندا قادين،اؤز مالينا حؤكم ائده بيلمزدي ، وصييت ائده بيلمزدي . روما حقوقو قاديني يئتكين قبول ائتميردي. اونو نوقصان آغيللي ساييردي. رومالي قادين ژوستينين(Jüstinyen) دوؤرونه قدر تام بير اسير حياتي ياشاميشدير. رومادا دول قادينين ائولنمه سي سوچ ساييليردي. يئنه چينده يئني دوغان اوشاق، ارککسه باهالي قوماشلارا، قيز ايسه بئز پارچالارينا ساريليردي. ايراندا اؤزلرينه ائش اولان قيزلار گوناهکار ساييلميشديلار. ايراندا قانلاري پوزماماق اوچون ياخين اقربالارلا  ائوليليک اويغون گؤرولموشدو. بو سببدن آنالاري و باجيلاري ايله ائولننلر اورتايا چيخميشدير. عيني شکيلده جاهيلييت عربلري نين قيز اوشاقلاريني ديري ديري گؤممه لري آجي بير گئرچکدير. قيز اوشاغينا صاحيب اولماق شرفسيزليک ساييلميشدير.  

      ايشده بو دؤنملرده، تورک قيزلاري و قادينلاري، توپلومون شرفلي بير فردي اولاراق اعتيبار گؤرموشدولر . تورک قاديني نين بئله ائحتيشام ايچينده و سايقي گؤره رک ياشاماسي تورک کاراکتر و کولتورونون يوکسک دگريني ايفاده ائدر .

كؤچورن : آيدا بيات






نوبئل ادبيات اؤدولو آلان ايلك قادين : سئلما لاقئرلؤف

Selma Ottiliana Loviza Laqerlöf   

 

    ايسوئچلي سئلما اوتتيليانا لوويزا لاقئرلؤف(Selma Ottiliana Loviza Laqerlöf) ادبيات ساحه سينده نوبئل موکافاتي قازانان ايلک قادين يازيچيدير. او، اؤلکه نين جنوبونداکي وئرملان ايالتينده، ايستئعفايا چيخميش ظابيط ائريک قوستاو لاقئرلؤفون عاييله سينده دوغولان بئش اوشاقدان دؤردونجوسو ايدي. اوچ ياشي اولاندا ايفليج کئچيرميشدي. بير ايل ياتاقدان قالخا بيلمه ميش، سونرا ايسه حياتي بويو شيکست قالميشدي. ننه سيندن دينله ديگي چوخ سايلي ناغيل و روايتلر سئلماني کيچيک ياشلاريندان سؤزون سِحرلي عالمينه گتيرميشدي. موعليم اولماق ايسته ين سئلما لاقئرلؤف 1885-جي ايلده استوکهولمداکي کرال عالي قادين پئداقوژي آکادئميياسيني بيتيرميشدي. ايکي ايل سونرا آتاسي نين وفاتي، آردينجا آتا-بابا مولکلري نين بورجا گؤره حرراجا قويولماسي اونا سارسيديجي ضربه اولموشدو. سئلما عاييله سينه کؤمک مقصدي ايله قيز مکتبينده ايشه دوزلميشدي. تئزليکله او، يوکسک عقلي و معنوي کئيفيتلري ايله شاگيردلري نين سئويمليسينه چئوريلميشدي. 

     وئرملاندين تکرارسيز منظره لري، ائشيتديگي خالق روايتلري گنج قيزي ايلک رومانيني يازماغا روحلانديرميشدي. حاضير حيصه لر  " ايدون "  ژورنالي نين کئچيرديگي موسابيقه يه گؤندريلميشدي. ژورنال اونو ساده جه قاليب کيمي موکافاتلانديرماقلا کيفايتلنمه ميشدي، اثري کيتاب شکلينده چاپ ائتمه يه حاضير اولدوغونو دا بيلديرميشدي. 

       ايسوئچ ادبياتي اوچون عنعنه وي رومانتيک اوسلوبدا قلمه آلينان  " هوست بئرلينق حاقيندا ساقا "  (1891) اولجه اوخوجولارين ديقتيني او قدر ده چکمه ميشدي. لاکين مشهور دانيمارکا تنقيدچيسي گئورق براندئس گنج خانيمين اوغورلو ياراديجيليق آختاريشلاريني تقدير ائدن مقاله چاپ ائتديرديکدن سونرا هم مؤليفه، هم ده اونون اثرينه ماراق اهميتلي درجه ده آرتميشدي. 

     تخمينن اون ايل موعليم ايشله ديکدن سونرا سئلما لاقئرلؤف اؤزونو بوتونلوکله ياراديجيليغا حصر ائتمک اوچون پئداقوژي ساحه دن اوزاقلاشميشدي. ايسوئچ کرالي ايکينجي اوسکارين آييرديغي تقاعود و ايسوئچ آکادئميياسي نين يارديمي اونا آرزوسونو حياتا کئچيرمه يه ايمکان وئرميشدي. 1894-جو ايلده لاقئرلؤفون  " گؤرونمز زنجيرلر "  آدلي نووئللالار کيتابي چاپ اولونموشدو. 1895-1896-جي ايللرده ايتالييايا، 1899-1900-جو ايللرده ايسه ميصير و فلسطينه سفر ائدن يازيچي بيري-بيري نين آردينجا  " دججالين مؤعجيزه لري "  (1898) و ايکي جيلدليک  " اورشليم "  (1901-1902) رومانلاريني نشر ائتديرميشدي. قازانج دالينجا فلسطينه يوللانان ايسوئچ فئرمئرلري نين حياتي، اونلارين موقدس تورپاقدا معنوي ايدئال آختاريشلاري  " اورشليم "  ديالوگيياسيندا ائپيک تصويريني تاپميشدي. 

     1904-جو ايلده يازيچي عاييله مولکلري اولان مورباککاني يئنيدن ساتين آلا بيلميشدي. او، عؤمرونون سونونا قدر همين مولکده ياشاميش و دونيانين موختليف اؤلکه لريندن گلن چوخ سايلي قوناقلاريني بورادا قبول ائتميشدي. 1904-جو ايلده سئلما لاقئرلؤف هم ده ايسوئچ آکادئميياسي نين بؤيوک قيزيل مئدالينا لاييق گؤرولموشدو. 

     يازيچي نين مشهور اثرلريندن بيري ده  " نيلس هولقئرسسونون وحشي قازلارلا ايسوئچه مؤعجيزه لي سياحتي "  (1906) آدلي اوشاق رومانيدير. خالق ناغيللاري اوسلوبوندا يازيلميش بو کيتاب اؤلکه ني داها ياخشي تانيماغا و تانيتماغا خيدمت ائدير. 1994-جو ايلده لاييق گؤرولدويو نوبئل موکافاتيني آلماق اوچون حياتيندا ايلک دفعه  ايسوئچه گلن ياپون يازيچيسي کئندزئبوره اوئ(Kendzebure Oe) اؤلکه ايله ايلک تانيشليغي نين لاقئرلؤفون کيتابيندان باشلاديغيني، اعتيراف ائتميشدي. اوشاقلار اوچون يازيلان باشقا بير اثر -  " باتاقليقداکي فئرمادان اولان قيز "  (1907) روماني دا ايسوئچ فولکلورونون ان ياخشي عنعنه لرينه اساسلانميشدي. 

     1909-جو ايلده سئلما لاقئرلؤف  " بوتون اثرلريني فرقلنديرن يوکسک ايدئاليزمه، پارلاق تخييوله و معنوي تاثير قودرتينه گؤره "  ايسوئچ يازيچيلاري و دونيا قادينلاري آراسيندا ايلک نوبئل موکافاتي لاورئاتي اولموشدو. تقديمات مراسيمينده ايسوئچ آکادئميياسي نين عوضوو کلاوس آننئرستدئت مؤليفين اثرلري اوچون سجيييوي جهتلري - ديلين تميزليگيني و ساده ليگيني، اوسلوبون گؤزلليگيني، تخييول درينليگيني، ائتيک تاثير گوجونو خوصوصي وورغولاميشدي.

     سئلما لاقئرلؤف 1914-جو ايلده ايسوئچ آکادئميياسي نين عوضوو سئچيلميش، باشقا سؤزله دئسک، نوبئل موکافاتينا ناميزدلر ايره لي سورمک و ناميزدلرله باغلي موزاکيره لر آپارماق صلاحيتي قازانميشدي. 

    بيرينجي دونيا موحاريبه سي نين باشلاماسي ايله سارسينتي کئچيرن يازيچي بير مودت ايشدن سويوسا دا تسلليني يئنه ادبياتدا تاپميشدي. 20-جي ايللرده لاقئرلؤفون  " ليووئنشيولدلارين(Lyovenşyold) اوزويو "  (1925)،  " شارلوتتا ليووئنشيولد(Şarlotta Lyovenşyold) "  (1925)،  " آننا سويورد(Anna Svyord) "  (1928) رومانلاريندان عيبارت تريلوگيياسي چاپ اولونموشدو. مئموار ژانريندا يازيلميش  " مورباککا(Morbakka) "  (1922)،  " بير اوشاغين خاطيره لري "  (1930)،  " سئلما لاقئرلؤفون گونده ليگي "  (1932) کيتابلاريندا ايسه اوشاقليق و ايلک گنجليک خاطيره لري اؤز عکسيني تاپميشدي.  گوجونو خوصوصي وورغولاميشدي.   لاقئرلؤفون بير سيرا اثرلري وطنينده و خاريجيده اوغورلا ائکرانلاشديريلميشدير. يئري گلميشکن، 1955-جي ايلده کئچميش سسري-ده  " نيلس هولقئرسسونون سياحتي "  روماني اساسيندا ايندي ده ماراقلا باخيلان جيزگي فيلمي چکيلميشدي. 

    سووئت-فين موحاريبه سي (1939) باشلانان زامان سئلما لاقئرلؤف اؤز موکافاتلاريني - ايسوئچ آکادئميياسي نين بؤيوک قيزيل مئداليني و نوبئل موکافاتي نين قيزيل مئداليني فينلاندييا حؤکومتينه گؤندرميش، اونلارين اريديليب اؤلکه نين مودافيعه  احتيياجلارينا صرف اولونماسيني خاهيش ائتميشدي. لاکين لازيمي وسايط ديگر منبعلردن تاپيلديغيندان موکافاتلار بؤيوک ميننتدارليق حيسسي ايله صاحیبينه قايتاريلميشدي. 

    فاشيست آلمانيياسي مطبوعاتيندا سئلما لاقئرلؤفدن  " نورديک شاعيره "  کيمي احتيراملا سؤز آچيرديلار. او، نازيست ظولموندن قورتارماق ايسته ين آلمان همکارلارينا کؤمک ائتمه يه باشلاياندا ايسه موناسيبت درحال کؤکلو شکيلده دييشميشدي. 

    سئلما لاقئرلؤف 1912-جي ايلده نوبئل عاييله سي نين قوناغي کيمي روسييايا سفر ائتميشدي. سفر زاماني اونون نوبئللرين منزيل-قرارگاهلاريندان بيري نين يئرلشديگي باکيدا اولوب-اولماماسي حاقيندا تأسوف کي، هر هانسي معلومات مؤوجود دئييلدير. ايسوئچين مدني-معنوي سيماسيني تمثيل ائدن ياراديجي شخصيت کيمي سئلما لاقئرلؤف بو گون ده پوپولياردير. ايسوئچ حؤکومتي نين قراري ايله 1992-جي ايلدن اعتيبارن اونون پورترئتي اؤلکه واليوتاسي نين - 20 کرونلوغون اوزريني بزه يير. 

كؤچورن: آيدا بيات

ائسوئچ پولو اوزه رينده سئلما لاقئرلؤفون شكيلي

ايسئوچ پولو اوزه رينده سئلما لاقئلؤفون شكيلي

كيتابلاري:

  • İyöst Byörlinq haqqında saqa (Gösta Berlings saga, 1891)
  • Yerusəlim (Jerusalem, 1902)
  • Nils Holgerssonun vəhşi qazlarla birgə İsveçrəboyu qəribə səyahəti (Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige, 1906—1907)
  • Arabaçı (Körkarlen, 1912)
  • Portuqaliyanın imperatoru (Kejsarn av Portugallien, 1914)
  • Lyövenşyöldların üzüyü (Löwensköldska ringen, 1925)
  • Şarlotta Lyövenşyöld (Charlotte Löwensköld, 1925)





قادين ائوده اولماياندا

 

او.هئنري و عاييله سي

     او . هئنري  آدي ايله تانينان  ويليام سيدني پورتئر، مودئرن آمريکا ادبيياتي قيسا حيکايه يازارلارينداندير.    1862 و 1910 ايللري آراسيندا آمريکادا ياشاميشدير. آمريکا ادبيياتي نين ان تانينميش يازارلارينداندير.   حيكايه لريني گونلوک حياتين ايچيندن سئچديگي گؤزلملري ايله اولوشدورموشدور. قيسا حيکايه گَلَنَگي نين اؤنده گلن يازارلارينداندير.   يكايه لري نين سونونا يئرلشديرديگي سورپريز سونوچلارلا ديققت چکميشدير. چاغيميزين ان چوخ اوخونان ادبيياتچيلاري آراسيندادير. حياتي بويونجا 400دن چوخ قيسا حيکايه يازميشدير. 

   

قادين ائوده اولماياندا

یازان : او. هئنری

چئویرن: آیدا بیات

     جان پئركينز ياواش – ياواش ائوينه ساري آدديملاييردي. از اؤنجه ، ايداره ده آغير بير ايش گونونو كئچيرميشدي. ائوه چاتينجا نه ايله قارشيلاشاجاغيني كسين اولاراق بيليردي. نه ايسه ، ايكي ايل بوندان قاباق ائوله نيب نيويوركون كيچيك بير آپارتيمانيندا ياشايان بو كيشيني هئچ گؤزله مه ديك بير اولاي بكله مير دئيه دوشونوردو. ائشي كتي، قاپي آغيزيندا  اونو دوداق بوياسي و شوكالات قوخوسو وئرن اؤپوجويو ايله قارشيلاياجاقدي. ائوه گيرينجه ، اؤزگو قولتوغوندا اوتوروب آخشام قزئته سيني اوخوياجاقدي. ات قووورماسي و گؤيدن اولوشان شاميني، يئميش دئسري ايله بيتيره جكدي. كتي گون بويو ييرتيق- ياماق ائتديگي پالتارلاري اونا گؤستره جكدي. ساعات يئددي ياريمدا ، يوخاري قاتداكي شيشمان كيشي ، ايدمانا باشلايينجا ، تاوانين شيرلري اثاثلارين اوزرينه تؤكولمه سين دئيه اؤزرلرينه قزئته سره جكديلر. تام ساعات سككيزده ، آشاغي قاتداكي ار- آرواد چيغير-باغير سالاجاقديلار. قارشي كوچه ده كي ائوده بيري موسيقي چالماغا باشلاياجاقدي . بونون آردينجا كتي نين يولداشي، ايتي ايله بيرگه آخشام گزيسينه چيخاجاقدي. بو هرگونكو گئديشات ايدي. جان كسين اولاراق بونلارين باش وئره جگيني بيليردي. او بيليردي ؛ ساعات سككيز ياريمدا بؤركونه ساري گئدنده ، ائشي : " جان هارا گئديرسن ؟" دئيه سوروشاجاق . او ايسه، " مك كلوزكي بيليارد ائوينه گئديب تاي- توشلارلا بير ايكي ال اويون وورماغي دوشونورم " دئيه يانيتلاياجاقدي.

بيليارد اويونو جانين اسكي آليشقانليغي ايدي. ساعات اون – اون بيرده ائوه قاييداجاقدي. او آرتيق كتيني ياتميش اولدوغو ويا آييق قاليب اونو دانلاياجاغينا بئله آليشميشدي.

     او گون ، جان پئركينز ائوه چاتينجا هر شئيي بامباشقا بولدو. ائشي كتي قاپي آغيزيندا  اونو دوداق بوياسي و شوكالات قوخوسو وئرن اؤپوجويو ايله قارشيلامادي. ائوين اوچ كيچيك اوتاغي بيربيرينه دگميشدي. كتي نين پالتارلاري قاريشديريلميشدي. باشماقلار اورتاليقدا، پالتارلار ، بزه ك قوتوسو، داراق و گوزگو ماسا ايله قولتوغون اوستونه داغيتيلميشدي. بو گؤرونن گونده كي ائو دئييلدي. كتي سليقه لي بير قادين ايدي. جانين اورگي دؤيونتويه دوشدو . بير ترس اولاي باش وئرميش اولمالي ايدي. يئمك اوتاغي نين ماساسي اوستوستونده بيرپارچا بيتك گؤرونجه تله سيك اونو قاپدي. يازي كتي دن ايدي:

" سئوگيليم جان!

اينديجه بير تئلگراف آلديم . آنام چوخ خسته دير. ساعات دؤرد ياريمدا گئده جگم. قارداشيم ترن دوراغيندا مني گؤزله يير. دوندوروجودا ات قوورماسي وار. سودجويه قيرخ سئنت اؤده. گاز ايداره سينه اؤلچرين خاراب اولدوغونا گؤره بير مكتوب ياز. تزه جورابلارين ماسانين اوست سورمه سينده دير. يارين يئنه يازاجاغام . تله سيرم. كتي."

     جان ايله كتي بو ايكي ايلليك ائوليليكلرينده هئچ واخت بيربيرلريندن آيري اولماميشديلار. جان يازيني بير كره  و بير كره داها اوخودو.ايندييه دك پوزولمايان گئديشات ايلك كز اولاراق پوزولوب اونو چاشيقين بير دويوم ايچيريسينده بوراخميشدي. اوتوراجاغين باشيندا ، كتي نين يئمك پيشيرينده گئديگي اؤنلوك دوزنسيزجه آسيلي ايدي. ائو پالتارلاري اويان- بويانا سپه لنميشدي. سئوديگي شوكالات قوتوسو يئرده كي گونده ليگين يانينا دوشموشدو. اوتاقداكي هر نسنه ايتيميش بير ياخين وارليغي اونا آنديريردي. جان ، اورگينده غريبه بير يالقيزليق دويوسو ايله داياندي. باجارديقجا ائوه دوزن وئرمگه چاليشدي.كتي نين پالتارلارينا توخونونجا ، چاره سيزليك كيمي بير دويو سيزدي ايچينه. كتي سيز ياشامي هئچ بير زامان دوشونمه ميشدي. كتي نين وارليغي نين بير پارچاسي ، هاوا كيمي سولوق آلماسينا گره كلي اولدوغونو آنلادي. كتي ايندي بيلديرمه دن گئتميشدي. سانكي يوخموش كيمي. آيريليغين بير ايكي گونلوك اولماسينا باخماياراق سانكي ائوه اؤلوم توزو قونموشدو جانين گؤزونده .

    جان ات قوورماسيني دوندوروجودان چيخارديب قيزديردي. قهوه دوزلديب يالقيز اوتوردو. يئيركن ، كتي نين نئجه اونا شام چكديگيني دوشوندو. ائوي پوزولموشدو. قايناناسي ائوي نين دوزه نيني بيربيرينه وورموشدو. شامدان سونرا پنجره نين قاباغيندا اوتوروب يئنه كتيني دوشوندو. سيگار چكمك ايسته ميردي. ائشيكده آداملار گل- گئتده ايديلر. خيابانين سس – كويو ديققتيني چكدي. آنسيزين ، بير فيكير دوشدو بئينينه. ندن ايشيگه گئدمير؟ مك كلوزكي بيليارد ائوينه گئديب سحره دك تاي- توشلاري ايله اوينايا بيلردي. كيمسه اونو گؤزله مير ؛ عيني سوبايلار كيمي. كتي گئتميشدي. جان كيچيك اوتاغا كئچينجه ندن اوزونتو دويدوغونو آنلاماغا باشلادي.موتلولوغونون كتي يه باغلي اولدوغونو باشا دوشدو. باياغي ائولي ليك قوشوللاري ، اونون كتي يه اولان  درين سئوگيسيني روحسوزلاشديرميشدي. حضورونو ايتيرمه سي جاني اؤزونه گتيردي. بــو دوروم ،  " بولاغين دگري قوروياندا بللي اولار "  سؤزونو آنميساديردي.

" من بير آخماغام"  دئيه جان دوشوندو." كتي ايله كؤتو داورانيرديم. هر گئجه اونونلا ائوده قاليب قونوشدوغوم يئرينه بيليارد اويناييب تاي- توشلاريملا اگلنيرديم. يازيق كتي! گون بويو هئچ بير دوموگو اولمادان يالقيز- يالقيز ائوده قاليردي. من ياخشي بيريسي دئييلم . كتي ائوه دؤننده اونو ائشيگه چيخارديب گزديره جگم ، اگلنمه سي اوچون ايذين وئره جگم. ائله اينديدن مك كلوزكي يه گئتمه يي  دايانديراجاغام".

گئرچكدن ده  او سيردا ، گئده بيله جه يي  و اگلنجه لي بير گئجه كئچيرمه سي اوچون چوخ يئرلر وارايدي. ايندي ، آرخاداشلاري مك كلوزكي ده توپلاري گؤلجوگه وورودولار آنجاق هئچ بير شئي اونو ، اونلارا قوشولماغا زورلاميردي. او كتي دن باشقا بير شئيي دوشونموردو. كتي نين ماوي كؤينگي ساغ الده كي اوتوراجاغين آرخاسيندان آسيلي ايدي. پالتارين يئنگي ، اونون دينجليگي اوغروندا چاليشماقدان يئييلميشدي. ياشلار ، دوغرودور ياشلار گؤزلريندن آخماغا باشلادي. كتي قاييداندا هر شئي بامباشقا اولاجاق . او آرتيق بو اؤزنسيزليگي سوردورمه يه جك.

بو سيردا قاپي آچيليب كتي الينده كيچيك بير چانتا  ايله گيردي ايچري . جان چاشقين – چاشقين گؤزلريني تيكدي اونا.

- " ائوه دؤندويوم اوچون گئرچكدن موتلويام جان!" دئدي كتي." آنامين دورومو ياخشي ايدي. قارداشيملا ترن دوراغيندا بولوشدوم . منه تئل چكندن سونرا آنامين دورمو ياخيشلاشماسيني سؤيله دي. اونا گؤره آيري ترنله تئز گئري دؤندوم. كؤنلوم بير فينجان قهوه ايسته يير " .

كتي نين بو سؤزلري ايله هر شئي عاديلشدي. هر گونكو كيمي! جان پئركينز ساعاتا باخدي.  سككيز ياريم ايدي. بؤركونو گؤتوروب قاپييا ساري گئتدي.

-" جان هارا گئديرسن؟" كتي سوروشدو. جان ، " مك كلوزكي بيليارد ائوينه گئديب تاي- توشلارلا بير ايكي ال اويون وورماغي دوشونورم " دئيه يانيتلادي.






گزارش تخلف
بعدی