ائشيدليگه دوغرو....

من بير اسير ايديم، آزاد اولماق ايسته ديم

 من بير اسير ايديم، آزاد اولماق ايسته ديم 

  یازان :  احمد آغا اوغلو

   

  آزادليق و فيکير آيريليغي  

   - اوستاد! سيزده فيکير آيريليغي يوخدور؟ 

  - نه قدر دئسن وار! آزادليق اولان يئرده فيکير موختليفليگي چوخ طبيعيدير. 

  - بس بو، اؤلکه نين ايداره اولونماسيني چتينلشديرمير؟ 

  - هئچ ده يوخ. ايداره ائتمک صنعتي ائله فيکير موختليفليگي اولان يئرلرده اؤزونو گؤسترير.    

  اصل هونر - سربست اينسانلاري ايداره ائتمکدير. گؤزلري، الي، قولو، آغزي، بئيني باغلي اينسانلاري هر بير آدام ايداره ائده بيلر. 

  - اوستاد، سؤيله ديکلرينيز مني لاپ حئيرتلنديرير. 

  - بيليرم، بونا آليشماميسان! آخي ايستيبداد حاکيميتي آلتيندا بؤيوموش اينسانلاردانسان. سوسدورماق، دونوق ساخلاماق، وطنداشلارين آغيزلاريني، گؤزلريني، قولاقلاريني، بئيينلريني باغلاماق ايستيبدادين ايداره چيليک سيستئميدير. ايستيبداد اوصولو اؤز قورتولوش و وارليغيني بو سيستئمده تاپار. آنجاق سونادک اوغور قازانان ايستيبدادا راست گلدينيزمي؟ 

  - يوخ، بو اوصول هر گون ييخيلماقدادير. تاريخ و ميللتلر آزادليق يولونا قدم قويوبلار. 

  - اونون سببي بودور کي، آزادليق سئوگيسي اينسانين آيريلماز کئيفيتيدير. حبسخانايا سالينميش بير قاتيل، بير اوغرو دوستاق حياتيندان قورتولماغي نئجه ايسترسه، ظولم آلتيندا اولان بير موحيط ده، نه قدر بيليکسيز، نه قدر پوزولموش اولسا دا، يئنه قورتولوش آختارار. ايستيبداد محض بو آرزونو اؤلدورمک اوچون ايشگنجه يه ال آتير، آنجاق يئنه ايستگي دوغرولمور. آخي اينسان ماهيتجه دوشونن بير وارليقدير. اونون گؤرن گؤزلري وار، ائشيدن قولاقلاري وار، فيکير يورودن باشي وار، دويان قلبي وار. ايستيبداد هانسي يولا ال آتير - آتسين، يئنه بو اؤزلليکلري اينساندان آلا بيلمز. گؤرن، ائشيدن، دويان اينسان اؤز قراريني وئرر. بو حؤکمون سؤزله ايفاده سينه، آچيقجا دئييلمه سينه ايستيبداد انگل تؤره ده بيلر. آنجاق او زامان ديلين يئرينه گؤز و قاش، ال و آياق، سؤزون يئرينه معنالي ايشاره لر و ايهاملار، آچيق فيکير يئرينه پيچهاپيچ، دئدي-قودو يئر توتوب ياييلار. بوتون بونلارا يئري-يوردو بيلينمه ين، ياري-يالان شايیعه لر، سؤيلنتيلر، اويدورمالار قاريشار. نهايت، دنيز دالغالاري کيمي قارشيسيالينماز و بو باشدان او باشا آخان چيرکاب دولو، موردار بير آخين تميز هاواني کورلايار و اؤز عوفونتينده هم جمعيتي، هم ده حاکيميتي بوغار! گئرچه يه باخاندا، دوشونجه و دويغولاريني آچيق سسلنديرمه ين بير جمعيت هر دقيقه  اؤز ايچينده بوغولماقدادير و همين جمعيت گونلرين بيرينده، البتته کي، پارتلاياجاق. 

  ايداره چيليگين آماجي هئچ ده جمعيتي پارتلاتماق دئييل! عکسينه، جمعيتي روحلانديران، ياشاماق سئوينجي و هوسي آشيلايان بير موحيط حاضيرلاماقدير. فيلان آدام ايداره ائدنلرين ايشلريني تنقيد ائديرسه، قوي ائتسين! داها ياخشي! بو تنقيد کؤکلو تنقيدديرسه، ايداره ائدنلر اوندان فايدالانيب سهولريني دوزلدرلر. يوخ، اساسسيز تنقيدديرسه، اولسون، ساده جه ايشلرينه ياراماز! آنجاق دوغرو اولسون، يانليش اولسون، - وطنداشا اؤز اورک سؤزونو سؤيله مک ايمکاني موطلق وئريلمه ليدير. بو، ايستر وطنداشلار، ايسترسه ايداره چيلرين اؤزلري اوچون بير تهلوکه سيزليک قالخاني دير. 

  - آنجاق اوستاد، بورادا اينجه بير نؤقته وار. بلکه ايندي سؤيله ديگينيز اؤزلليگه وطنداشلار هله يييلنمه ييب، اوندا نئجه؟ ياخشي بيليرسينيز کي، بئله حاللاردا آرا قاريشير، دؤولت و اؤلکه اوچون فلاکت اولا بيله جک قاريشيقليقلار باش وئرير. 

  - دوغرودان دا، اينجه نؤقته يه توخوندونوز. آنجاق بير سواليم وار: سويا گيرمه دن اوزمگي اؤيرنمک اولارمي؟ هئچ سؤز يوخ، اوزمگي بيلمه ينلرين بعضيلري بوغولور. آما سوندا هامي اوزمگي اؤيره نير! 

  - آنجاق سويا ايلک دفعه  گيرن هر بير آدام عئيني تهلوکه ايله اوزلشمير؟ 

  - بلي، اوزلشير. باخ، مسله ده بوندادير کي، ايداره چيلرين هونري اؤزونو گؤسترير. آداملاري بوغدورماماق اوچون چوخ اوصوللار وار: کندير ساللاييرسان، نرديوان قورورسان، اوزگو واسيطه لري وئريرسن و س. 

  - اوستاد، خواهيش ائديرم، داها آچيق آنلادين. 

  - لاپ ياخشي!.. 

   

  آزادليقلا اخلاق آراسينداکي فرق 

  اوستاد سوروشدو:  

  - اؤنجه بير شئي سوروشوم: آزادليقلا اخلاق آراسيندا سيخ باغليليق اولدوغونو قبول ائديرسنمي؟ 

  - قبول ائديرم! 

  - او حالدا مسله ني چؤزمک آساندير. آزاد و سربست ايداره اوصولونون باشينا کئچنلر، طبيعي کي، بو اوصولو هوسله منيمسه ييرلر. ائله همين ايداره اوصولونا هاميدان چوخ خيدمت ائتديکلرينه گؤره ده باشچيليغا يوکسله بيليرلر. دئمه لي، يئني ايداره چيليگي ياييب مؤحکملتمک وظيفه سي هر کسدن چوخ اونلارين بوينونا دوشور. 

  آنجاق آيديندير کي، بو وظيفه نين لازيمينجا گئرچکلشديريلمه سيندن اؤترو همين وظيفه ني توتانلار خالقين گؤزونده کي  نوفوذ و ديرلريني قورويوب آرتيرماليديرلار. بو، بيرينجي شرطدير. ائله اونا گؤره ده همين شخصلر، هر شئيدن اؤنجه، بو قييمت و نوفوذو ضعيف له ده جک، اؤزلريني آزاجيق دا اولسا نوفوذدان سالاجاق هر جور داورانيش و عملدن چکينمه يه بورجلودورلار. 

  آزادليغا دوغرو آدديملايان بير ميلتين اؤنونده بئله رهبرلر وارسا، او ميلت آرتيق ان مؤحکم داياغيني تاپميش ساييلا بيلر. رهبرلره سايقي و اينام بير اؤلکه نين گوونليگيني قورويان باشليجا سيپردير. بئله جمعيت هر جور قاريشيقليغا آسانليقلا سينه گله بيلر. 

  دوزدور، همين رهبرلره ده ديل اوزادان آلچاق طبيعت لي اينسانلار تاپيلير. آنجاق اونلارين قورخوسو يوخدور. رهبرلرينه اينانان ساغلام جمعيت بئله حاللاري آسانليقلا چؤزور. 

  آزادليق تاريخيني آراشديرانلارا معلومدور کي، آزادليق اوچون ان بؤيوک تهلوکه اونو آرادان قالديرماق ايسته ينلرين رهبر وظيفه لري اله کئچيرمه سي و حاقلي تنقيدلره مئيدان وئرمه مه لري اولوب. چونکي معنوي واسيطه لرله دير و نوفوذلاريني ساخلايا بيلمه ين رهبرلر ماددي واسيطه لره، زوراکي ايداره چيلگه ال آتاراق، حاقلي تنقيدلري سوسدورماق اوچون ايستر-ايسته مز هده-قورخو يولونو توتارلار. 

  باشقا سؤزله، بو آداملار اؤزو-اؤزلريني، دايانديقلاري اساسلاري، واختيله ايستيبدادا قارشي فايدالانديقلاري سيلاحلاري دانماغا باشلايارلار. باخ، او زامان آزادليق هر جور معنا و آنلاييشيني ايتيره رک، خالقين گؤزونده موقدس گؤرونمز. آزادليق اوچون ان آجي و فاجيعه لي وضعيت، باخ بودور! 

  اونوتماق اولماز کي، آزادليغين ايلک قوروجولاري بير نؤوع  ميسسيونئرديرلر و يالنيز سؤزده دئييل، ايشده ده خالقا آزادليق ايشيغي وئرمه يه بورجلودورلار. ايلک قوروجولارين وظيفه لري هر يئرده و هر زامان آغير اولوب، چتينليکلرله اوزلَشيب. آخي آزادليق دا بوتون اينانجلار کيمي فداکارليق اومار، قوربان ايستير. آزادليغي سئونلر بونا قاتلاشماغا مجبوردورلار. 

  فداکارليق وارسا، دئمک، وطنداشلارين ايجتيماعي و سياسي تربييه لري باشلانيب. اؤنجه سؤيله ديگيم کيمي، هر يئرده و هر زامان خالق کوتله لري اؤزونو کيمه سه  بنزتمه يي خوشلايار و خوصوصن ده ساييب-سئچديکلري رهبرلره اوخشاماغا چاليشارلار. اوسته ليک، همين رهبرلرين قوردوغو عاييله و مکتب تربييه سي نين ده تاثيريني نظره آلساق، ميللتين ايجتيماعي تربييه سيني تامين ائديلميش سايماق مومکوندور. 

  اوستادي گئت-گئده داها ديقتله دينله ييرديم. اونون سؤيله ديگي سؤزلر خياليمدا اوميد وئريجي، سئوينجلي اوفوقلر آچيردي. ايندييه جن يان-يؤره سي تيکانلي کوللارلا قاپالي گؤرونن آزادليق يولو، آرتيق ايشيقلانماغا باشلاميشدي. آنجاق اؤزوم ايستمه سه م ده، اوستادين سؤزلريني ياريمچيق کسمه يه مجبور اولدوم: 

  - اوستاد، سؤزلرينيزي آج گؤز-آج گؤز دينله ييرم. آما بو گون بيزي پارلامئنته چاغيريبلار، آخي. ايندي گئتمک واختيدير. ايجازنيزله، صؤحبتيميزي ائله بورادا ساخلاياق! 

  پيرلر ساغوللاشيب چيخديلار. من ده تانيشلاريملا بيرگه پارلامئنته گئتديم. 

  پارلامئنت دوز شهرين اورتاسيندا، گئنيش بير مئيداندا يئرلشيردي. مئيدان بويونجا اوجا بينالار سيرالانميشدي. سوروشوب بو بينالارلا ماراقلانديم. بيري آنتيک آبيده لر موزه، ديگري پانتئون، اوچونجوسو عومومي کيتابخانا، دؤردونجوسو ايسه اينجه صنعت موزه سي ايميش. پانتئونون اوزرينده قيزيل حرفلرله بو سؤزلر يازيلميشدي:  " سربست اؤلکه نين بؤيوک اؤولادلارينا ميننتدارليق آبيده سي " . منه ايضاح ائدندن سونرا آنلاديم کي، سربست اؤلکه نين يئتيرديگي بوتون بؤيوک آداملار بورادا اويويورلار. سن دئمه، اهالي هر گون دسته-دسته بورايا گلير و اورادا ابدي ياتان بؤيوک آداملارين عؤمور يولوندان، اؤلکه قارشيسينداکي خيدمتلريندن بالاجا اوشاقلارا سؤز آچيرميش. 

  گئنيش يول بيزي مرمر سوتونلو بينايا آپاريردي. يولون هر ايکي طرفينه قادين و کيشي هئيکللري دوزولموشدو. باشچيميزين وئرديگي ايضاحاتا گؤره، بونلار پارلامئنتده کي  خيدمتلري ايله اؤزلريني تانيتميش پارلامئنت عوضولري نين هئيکللري ايميش. 

  ايکينجي مرتبه ده گئنيش بير لوژايا گيرديم. قوناق ائوينده کي  تانيشلاريمين هاميسيني اورادا گؤردوم. آشاغيدا، بؤيوک بير سالوندا آمفي تئاتر شکلينده سيرالانميش، تخمينن 400 کرئسلودا مجليسين عوضولري اوتورموشدولار. اونلار پارلامئنت صدري نين گلمه سيني گؤزله ييرديلر. رياست هئيتي نين آرخا طرفينده بير الينده دفنه يارپاغي توتوب او بيري اليني ايره ليگه دوغرو اوزادان، مرمردن يونولموش بير قيز هئيکه لي واردي. بو هئيکل سربست اؤلکه نين سيموولو ايدي. يوخاريداکي لوژالار آغزيناجان دولموشدو. باشچيميز آنلاتدي کي، هر گون بئله دير و بو اؤلکه ده پارلامئنت بير نؤوع  خالق اونيوئرسيتئتينه چئوريليب. موختليف مسله لرله باغلي موباحيثه لري دينله مک اوچون هامي بورا جان آتير. 

  همين گون بودجه قانونو موزاکيره يه چيخاريلاجاقدي. ثروت اوزرينه موترققي بير وئرگي نين قويولماسي حاقيندا حؤکومتدن گلن تکليف قيزغين موباحيثه لر دوغوراجاقدي. 

  پارلامئنت رئيسي گلن کيمي، ايجلاسين باشلاديغيني بيلديردي. 

   

  پارلامئنتده نه لر گؤردوم؟ 

  بسته بوي، شيشمان بير آدام کورسويه چيخدي. دسته باشچيميز قولاغيما اَييله رک:  " ماليييه ناظيريدير، مشهور ماليييه چيدير "  - دئدي. 

  ناظير الينده توتدوغو بير توپا کاغيذي اؤنونه قوياراق، اؤز لاييهه سيني آچيقلاماغا باشلادي. سونرا موختليف نظريييه و سيستئملردن بحث ائده رک، ثروت اوزرينه موترققي وئرگي قويولماسي احتيياجيني آنلاتدي. 

  ايستر مجليس عوضولري، ايسترسه لوژالاردا اَيلشنلر چوخ ديقتله، سسسيزجه دينله ييرديلر. ايضاحات بيتر-بيتمز ايکي نفر سؤز ايسته دي. اونلارين کيمليگيني سوروشدوم. باشچيميزين سؤيله ديکلريندن آنلاديم کي، مجليسده مرکزچي، ساغچي و سولچو اولماقلا اوچ پارتييا وارميش. هم ده ميلت وکيلي اولان ماليييه ناظيري مرکزچي پارتييايا منسوبموش. اؤلکه ده کي  عنعنه يه گؤره، هر بير پارتييانين آيري-آيري علم لرده ايختيصاصلاشميش چوخلو موتخصيصي اولدوغوندان، هر بير مسله موزاکيره يه چيخاريلاندا، پارتييانين آديندان يالنيز همين موتخصيصلر سؤز سؤيلرميش. ديگر پارتييا عوضولري اؤز داورانيش و ريلري ايله چيخيشچيني مودافيعه  ائدرلرميش. 

  ساغچي پارتييانين سؤزلوسو ناظيرين بياناتيني شيددتلي تنقيده توتاراق، لاييهه نين ردد اولونماسيني طلب ائتدي. سولچو پارتييانين چيخيشچيسي ايسه ناظيرين آچيقلاماسيني بينمکله برابر، لاييهه ني يئترلي سايمادي. او، ناظيرين قبول ائتديگي وئرگي رقملريني و وئرگي نيسبتيني لازيم اولدوغوندان آز حساب ائده رک، لاييهه نين بو باخيمدان دوزه ليشي اوچون يئنيدن کوميسسييايا قايتاريلماسي تکليفيني ايره لي سوردو. 

  ناظير بير داها کورسويه چيخاراق، تنقيدلره بيرجه-بيرجه جاواب وئردي و لاييهه نين اولدوغو کيمي سسه قويولماسي اوزرينده داياندي. 

  بو دفعه  پارتييالارين ديگر موتخصيصلري ده سؤز آليب کورسويه چيخديلار. ديقتيمي چکن او اولدو کي، موزاکيره لر زاماني خيرداجا بير قيزغينليغا دا يول وئريلمه دي. چيخيشچيلار مؤوزعودان يايينمير، سؤيلنن فيکيرلري، وئرگي سيستئملريني وار قوووه ايله مودافيعه  و يا تنقيد ائتسه لر ده، بير-بيرلرينه قارشي چوخ سايقيلي داورانيش گؤستريرديلر. حئيرت مني گؤتورموشدو. يانيمداکي تانيشيما دئديم: 

  - نئجه غريبه دير! هئچ حيرصله نيب اؤزلريندن چيخميرلار. آزاجيق دا اولسا، بير-بيري نين شخصيتينه توخونمورلار. 

  - ائله دير، من ده مات قاليرام. 

  سن دئمه، باشچيميز بيزي ائشيديرميش. گولومسه يه رک بيلديردي کي،  " نييه حيرصلنمه لي ديرلر آخي؟ آتالاري نين ماليني بؤلوشدورمورلر کي. هاميسي نين بير مقصدي وار - اؤلکه يه خيدمت! و هر کس ديگري نين گؤزل نيتينه، صميميتينه آرخايين اولدوغوندان، قيزيشيب اؤزوندن چيخماغا سبب يوخدور. "  

  بو جاوابي دينلرکن يئنه اؤز اؤلکه مي خاطيرلاديم. و يئنه اؤز اؤلکه مين عوضينه قيزاريب خجالت چکديم. 

  موزاکيره داوام ائديردي. باشچيميز بيزه دوغرو اَييليب دئدي: 

  - بودجه نين موزاکيره سي هله ايگيرمي گون سوره جک. هله ايگيرمي گون پارلامئنت عوضولري گئجه-گوندوز چاليشاجاق! يئنه دينله يه جک سينيز؟ 

  آرتيق آخشام دوشوردو. باشچيميزين گئتمک ايسته ديگيني آنلاييب بيز ده آياغا قالخديق. 

       

  اونيوئرسيتئتده 

   ائرته سي گون بيزي اونيوئرسيتئته و کيميا اينستيتوتونا آپاراجاقديلار. 

  اونيوئرسيتئت شهر ايچينده شهره بنزه ييردي. دونيانين هر يانيندان گلن 16 مين طلبه سي و عاليمليک شؤهرتي هر طرفه ياييلميش 150 پروفئسسورو واردي. کيتابخاناسيندا 400 مين جيلددن چوخ کيتاب توپلانميشدي. ساراي کيمي ايشيقلي سالونا گيرديگيميز زامان گؤردويوموز منظره بيزي مات قويدو. يوزلرجه طلبه نين باشي اوخوماغا قاريشميشدي. تکجه ايسته مک بس ايدي کي، ايسته نيلن کيتابي اوچ دقيقه نين ايچينده تاپيب وئريرديلر. کيتابلاري بعضاً ايکينجي، اوچونجو مرتبه دن گتيريرديلر. کيتابين آدي يازيلميش کاغيذ پارچاسي ماشين واسيطه سي ايله يوخارييا گؤندريلير و بير دقيقه  سونرا همين کيتاب اؤز-اؤزونه سوروشوب خوصوصي اويوقدان چيخيردي. 

  جراحيييه اوتاغيندا، فيزيکا و کيميا لابوراتورييالاريندا موعليم و طلبه لر جراحليق اؤيره نير، آراشديرما و سيناقلار آپارماقلا مشغول اولوردولار. بورادا بير يئرده اينسان مئييدينه باخيب، بدن عوضولريني اؤيره نير، بير باشقا يئرده کلله سوموکلري اوزرينده سيناق کئچيرير، اوچونجو بير يئرده مئيمونلارين قاني اوزرينده تجروبه آپاريرديلار. بير سؤزله، بو عظمتلي بينانين هر طرفينده گنج نسيل آغ ساچلي موعليملرين رهبرليگي ايله چاليشماقدا، حياتا حاضيرلانماقدا ايدي. 

    

  اينستيتوتدا 

    اونيوئرسيتئتدن سونرا کيميا اينستيتوتونا گئتديک. بو اينستيتوت سؤزون تام معناسيندا بير مؤعجيزه  عالمينه بنزه ييردي. آغ اؤنلوکلو، ايري گؤزلوکلو، آغ ساچلي موعليملر يان-يؤره لرينده کي  مينلرجه شوشه نين، چئشيد-چئشيد آلتلرين، يانان و فيشيلدايان کولچه لرين ايچينده قديم سِحربازلاري خاطيرلاديرديلار. طلبه لر خيرداجا قابلارين ايچينده نه ايسه ازير، موعليمه گؤستريرديلر. موعليم همين قابلارا شوشه لردن نه ايسه تؤکن کيمي بير قايناشما، بير پاريلتي باشلايير و آلوو سنگييندن سونرا سپيلن توزون يئرينده بوللور کيمي بير مادده يارانيردي. 

  باشقا بير طرفده بير باشقا موعليم ائلئکتريک سيناقلاري کئچيريردي. بير باشقا يئرده ايسه هامي نين ديقتي جوربجور قاز ايستحصالينا يؤنلميشدي. 

  باشچيميز منه دوغرو اَييليب دئدي: 

  - تانيديغيميز آلينما قازلار بورادا حاضيرلانير. باخ، او بالونلاري گؤرورسن؟ هاميسي قازلا دولودور. همين قازي دا بو بالاجا، چليمسيز آدام کشف ائديب. حياتي نين 30 ايليني قازلارين تدقيقينه وئريب. 

  من حئيرتله بو آريق آداما باخديم و او جور بالاجا باشداکي بئيي نين بؤيوکلوگونه مات قالديم. 

  سانکي آري پتگينه دوشموشدوم. بو ساحه ده چاليشان آدامي، هم ده وورغونلوقلا چاليشان آدامي هئچ گؤرمه ميشديم. يقين بو اوزدن ده يورغونلوق دويوب، يانيمداکي تانيشيما دئديم: 

  - عزيزيم، من يورولدوم، داها دؤزه بيلميرم. گؤردوکلريمدن سارسيلميشام. گل آچيق هاوايا چيخيب، بير آز اؤزوموزه گلک. 

  سن دئمه، تانيشيم دا ائله منيم حاليما دوشوبموش. اورادان چيخاراق، اينستيتوت باغينداکي اسکاميالاردان بيرينه تيرتاب دوشدوک. تانيشيم بارماغي ايله اطرافدا قايناشان اينسانلاري گؤستريب:  " سعي و بيليک گؤر نه لر يارادير. باخ بوتون بونلار آزادليغين بهره سيدير! "  - دئدي. 

  - آما بير ايش وار، عزيزيم. آدام بيلمير کي، آزادليق بو مئيوه لري يئتيريب، يوخسا مئيوه لر آزادليغي دوغوروب... بو مسله چؤزولمه لي دير. 

  - بوتون حاللاردا آزادليق اساسدير. اونسوز سعي و بيليکلريميز بوشا گئدر، ياييلماز. بونا ان ياخشي ثوبوت آزاد اولانلارلا اولمايانلار آراسينداکي فرقدير. يعني تنقيد و سربست دوشونجه دير. باخ، او دوشونجه هر جور بيلييه يول آچار، بوش عقيده لري بئييندن آتار، يانليش يوللاردان قورويار، سهولري دوزلدر، فعاليتي دوغرو يولا يؤنلدر. دونندن بري گؤر نئچه آيريجا و بير-بيريني تاماملايان نظريييه لر دينله ديک. سعي و بيليکلري دوغرو يولا يؤنلدن موباحيثه لرين شاهيدي اولدوق. دئمه لي، آيديندير کي، بو اؤلکه ده بئله سربستليک اولماسايدي، هئچ واخت اينديکي قدر ايره ليله مزدي. 

  - آنجاق بونو دا دانماق اولماز کي، بيليکلر ياييلديقجا، سعي لر چوخالديقجا، آزادليق دا گوجله نيب جانلانير. 

  - البتته! تاثيرلر قارشيليقليدير. بيليکسيز و سعي سيز آزادليق تام ساييلماز. بئله آزادليق شيکست آزادليقدير. آخي او حالدا آزادليغين اؤزونو يئربه يئر ائتمه سي چتينلشديگي کيمي، دولانيشيق و گوزران اوچون ده باشقالارينا احتيياج يارانير. باشقالاري نين فيکري، علمي، صنایعسي سني اؤز تاثيري و نوفوذو آلتينا سالير. بو دا او دئمک دئييل کي، تام آزادسان. خوشبخت او يئرلردير کي، هم آزاددير، هم ده اؤزو دوشونوب، اؤزو يارادير. ياراتماق قابيليتي اولمايان اؤلکه لر عادتن، بئله يئرلرين تبعه سينه چئوريلير. ايستر-ايسته مز، اونلارا اؤدنج وئرمه يه، وئرگي اؤدمه يه مجبور قالير. 

  ياراتماق باجاريغي اوزون مودت سورن سربست چاليشمانين نتيجه سيدير. باخ، بونا گؤره ده بوتون دردلرين درماني آزادليق، آزادليق، يئنه ده آزادليقدير! 

  آرتيق گئجه دوشوردو. قوناق ائوينه قاييتماغين واختي چاتميشدي. بختيميزدن قيسا زامان ايچينده آدامي شهرين هر هانسي بير يئرينه يئتيرن مئترو استانسيياسي اونيوئرسيتئت باغي ايله اوزبه وز ايدي. اورايا گئتديک. 

  ائلئکتريکله چاليشان ائنلي پيلله لرله - ائسکولاتورلا آشاغي ائنديک. بير ده گؤردوک کي، گئنيش، تميز، هم ده ايشيقلي بير داياناجاغا چاتميشيق. بيرجه دقيقه دن سونرا قاتار گلدي. اؤنوموزده کي  واقونا مينيب، دوز يئددي دقيقه دن سونرا قوناق ائوي نين يئرلشديگي کوچه يه چاتينجا دوشدوک. 

  اوراسيني دا دئييم کي، قاتاردا نه بيلئت واردي، نه ده نظارت. يالنيز باشچيميز مئترويا گيررکن بير قوتويا اوچ آيري-آيري ژئتون آتدي.  " بورادا بيلئت و نظارت اولمور کي؟ "  - دئيه سوروشاندا: 

  -يوخ، يول حاققي قوتويا آتيلير! - دئيه جاواب وئردي. 

  - بوندان سوء-ايستيفاده ائتميرلر؟ 

  - بئله حال اولماييب. اؤنمليسي - اينسانلارا اينانماقدير. اينام آرتديقجا، دوغروچولوق دا آرتير. 

  سونرا رهبر بونو دا سؤزلرينه علاوه  ائتدي: 

  - بو قاتارلار هر گون 500 مين ايشچي داشييير. 

   

  پيرلرله تزه صؤحبت 

     ...گون سونرا پيرلر يئنه گلديلر. اونلاردان سوروشدوم: 

  - بو گون سؤز و ياشاييش ساده ليگي حاقيندا قانوندا گؤستريلن لري بير آز آچيقلايا بيلرسينيز؟ 

  - بؤيوک هوسله! بو ايکي ساده ليگه ده آزاد اينسانلار اؤلکه سينده آيريجا دگر وئريلير. اينسانلاري آزادليغين داياغي اولان دوغروچولوق و صميميته، قناعتجيلليک و گؤزوتوخلوغا همين ساده ليکلر آليشديرير. 

  - باشا دوشمه ديم، اوستاد! اوندا هر ايکي ساده ليکدن آيريجا دانيشاق. 

  - سؤز ساده ليگي دئينده آنلاتماق ايسته ديگين مقصدي آيدين شکيلده و اوزون-اوزادي علاوه لرسيز سؤيله مک نظرده توتولور. توتاليم، وظيفه  صاحیبي اولان بيرينه هر هانسي بير ايشيميزي سؤيله يرکن -  " سيزه فيلان ايشي سؤيله مک اوچون گلديم "  - دئمک داها دوغرودور. آنجاق بونون يئرينه  " يوکسک حوضورونوزا عاجيزانه ديلکلريمي يئتيرمه يه جسارت ائتديم "  - کيمي سؤزلر ايشلتمگينيز يئرسيزدير. 

  - نه دانيشيرسينيز، اوستاد! ادبلي و تربييه لي بير آدام بؤيوک وظيفه لي بير شخصين قارشيسيندا او جور داورانماماليديرمي؟ 

  - بلي، آليشديغينيز تربييه ائله طلب ائدير. آنجاق سربست اينسانلار اؤلکه سي کيمي دئموکراتيک بير يئرده همين اوسلوب ياراماز و بيَنيلمز. 

  - بونون نه يي يارامير کي؟ 

  - اوز توتدوغون آداما خوش گؤرونمک اوچون يالتاقليق ائتمزلر. اؤزون دوشون، هئچ  " يوکسک حوضور "  اولا بيلرمي؟ حوضور حوضوردور ، نه يوکسگي وار، نه ده آلچاغي! سونرا  " ديلک "  نه دئمکدير؟ آزاد بير اؤلکه ده کيمسه کيمسه يه ديلگيني يئتيرمز، وظيفه لريندن و گؤردوکلري ايشدن آسيلي اولماياراق، بوتون وطنداشلار برابرحوقوقلودورلار.  " ديلک "  دئينده، آشاغيدان يوخارييا اوز توتماق، بير نؤوع، هاراييني چاتديرماق نظرده توتولور؛ حالبوکي آزاد اؤلکه ده آشاغيدان، يوخاريدان صؤحبت گئده بيلمز. اوسته ليک، بوتون بونلارا  " عاجيزانه "  سؤزونو ده آرتيرماق باشدان-باشا ساختاکارليقدير. آخي عاجيز، يا دا قادير ديلک اولمور، ديلک ائله ديلکدير!  " جسارت "  کلمه سي ده يئرسيزدير. چونکي حاقلي ديلگيني سؤيله مک هر بير وطنداشين حاقيدير. هئچ کس بو حاقي دانا بيلمز. بو حاقين تانينماسي دا طبيعيدير و بونون اوچون جسارته-فيلانا گرک يوخدور. آچيق گؤرونور کي، بوتون جومله باشدان-باشا صونعی و ساختادير. بئله جومله ني ايشله دن هر بير آدام اؤزونو آلچالدير، قارشيسينداکيني يوکسلدير، اؤزونو عاجيز، قارشيسينداکيني اؤزوندن آرتيق بيلير. بونونلا دا اولجه وطنداشلار آراسينداکي برابرليک پرينسيپيني داغيدير، سونرا ايسه هم اؤزونون، هم ده قارشيسينداکي نين خاراکتئريني پوزور. و بوتون بو آلچالتمالارا يالنيز اؤز ديلگيني گئرچکلشديرمک اوچون قاتلانير. ايستيبداد زاماني بئله داورانيش طبيعي ساييلير. چونکي او رئژيمده حاقا، حقيقته باخيلماز. خواهيشلرين چوخو حاقسيز اولدوغو کيمي، اونلارين قبول اولونوب-اولونماماسي دا وظيفه  صاحیبي نين کئفينه باغليدير. همين وضعيتده وظيفه  صاحیبلرينه يالتاقلانماغي آنلاماق مومکوندور. آنجاق سربست اينسانلار اؤلکه سينده بونا دؤزمک اولماز! 

  - اوستاد، گئتديکجه لاپ مات قاليرام. من او دئييم طرزينه چوخدان آليشميشام. ايندي ديليمي نئجه دييشديره جگم؟ 

  - چاليشماق، غئيرت گؤسترمک لازيمدير. باشقا جور مومکون دئييل! 

  - آنجاق اوستاد، بئله خيرداچيليغا قدر گئتمک واسواسيليق دئييلمي؟ 

  - يوخ، يوخ! بو خيرداچيليق دئييل. بللي بير روحون، بير دوشونجه نين ايفاده سي دير. ديقت يئتير! ايستيبداد اوصولو اؤزونه خاص دانيشيق طرزينه بزک-دوزک وئرمک اوچون گؤر نه قدر چاليشيب! ظولمکار رئژيمده ايستر يازي، ايسترسه دانيشيق ديلي چوخ يوکسک، چوخ بزکلي، چوخ گؤرکملي و عظمتلي دير. مقصد ده بير طرفدن خالقي آلچالتماق، اونا يازيقليق، عاجيزليک و قورخو آشيلاماق، ديگر طرفدنسه ظولمکار رئژيمين اؤزونو عظمتلي، ووقارلي، عئيني زاماندا قورخونج و دهشتلي گؤسترمکدير. 

کؤچورمن : خاتون

   

 

 





دين و قادين

 دين و قادين

 1.  بؤلوم 

  دين اولقوسو ايله قادين استاتوسو آراسينداکي ايليشکي زامان زامان آچيق و دوغروسال،بعضاًده چليشکي و  گرگين اولموشدور. 

  دين اولقوسو، ايچينده يئر آلديغي توپلومون اؤزلليکلرينه اويوم ساغلاياراق، بعضي يؤنلري دييشن بيچيمده او توپلومدا ائکلمله نير. دوغال اولاراق هانسي دين اولورسا اولسون هئچ بير دينسل دوقما باشلانقيجداکي صاف حاليني قورومور. توپلومون ماددي قوشوللاريندان قايناقلانان فرقلي اؤزلليکلرينجه دييشيمه اوغراديلير.   

  قادين استاتوسونا و ائشيدليگي نين گؤسترگه لرينه ايليشکين چوخ چئشيدلي تانيملار وار. هانسي توپلومسال سيستئم و هانسي گليشمه دوزه يي سؤز قونوسو اولورسا اولسون قادينين هم قاموسال هم ده اؤزل آلانداکي استاتوسونو آمال راسسام 3 بويوتونو گؤز اؤنونه آلاراق بئله بليرله يير.     

  آ)      ايقتيدارين  توپلومسال اؤرگوتلنمه سي 

  ب)      قادين بدنيني دئنتله ين ايدولوژيک و قورومسال آراچلارين نيته ليگي 

  ج)      توپلومداکي جينسل ايش بؤلومو و روللار ( بو تانيم قادين بدنيني دئنتله مه نين ان ائتکيلي، ايدولوژيک، قورومسال آراجلاريندان بيري اولان دين ايله قادينين استاتوسو آراسينداکي ايليشکيگي بليرگينلشديرمه سي آچيسيندان اؤنملي.)   

  گونوموزده قادينلارين قارشي چيخيب  موجادله ائتمک زوروندا اولدوقلاري بير چوخ سورون قادين/کيشي کيمليکلري قونوسوندا توپلوم-کولتور طرفيندن بليرلنميش اؤن قبول، يارقي،توپلومسال جينسييتله ايليشکيلي. (بوراداکي جينسييت قاورامي جينسدن چوخ جينسلر آراسي ائشيتسيز گوج ايليشکيلريني بليردير.)   

  دين اؤزلليکله بو قاليبلارين منيمسنمه سيني، ايچسللشديريلمه سيني ساغلار. چونکو قوتسالدير. دينسل دونيا گؤروشلري ديندار يادا توپلومون تمامي نين بيلينج آلتيندا وار اولور. گونده ليک ياشاملاريني ائتکيلر. کولتورلرين دونيا گؤروشلري قادين ايمگه لريني ده ايچَرير آنجاق بو ايمگه لري يارادان قادينلار دئييل، کيشيلردير. دين اولقوسويلا قارشيميزا چيخان قادين ايمگه لريندن  " لعنتلي حووا "  يا دا  " فيتنه يارادان "  تانيملامالاري تک تانريلي دينين قاديني نئجه ده شکله سوخدوغونون قانيتيدير. 

  دينسل دئنتيم لاييک لشمه سورجينده داهي عاييله و جينسلليک چرچيوه سينده دؤنن بير اخلاقي سؤيلم ياراتديلار. بئلجه چوخ گوجلو ايدولوژيک سيلاح اولوشدو. اؤزلليکله کؤکدن دينچيليکده گئچرلي بير شئي چونکو قوتسال متنلر دونن واردي، يارين دا اولجاق. 

  تک تانريلي دينلر قادينلارا ايليشکين نورملاري وضع ائدرکن ايچينده بولوندوقلاري آتا ارکيل صينيفلي توپلوملاردا وارولان دَيرلري تمل آلميشديرلار. اسکي مزوپوتاميادا اورتايا چيخان بو سيستئم يئريني ساغلاملاشديرديقجا کيشيلرين قادينلاري اؤزلليکله ده قادين بدنيني دئنتله مه، اوره مه، جينسلليک خيدمتلريندن يارارلانما حاقلاريني قوروملاشديردي.   

  آتا ارکيل اؤن قبوللر 

  ·         قادينلار يالنيزجا بييولوژيک دئييل، احتيياج، يئتنک و ايشلولري باخيميندان دا فرقليدير. 

  ·         تانري نين وئرديگي توپلومسال ايشله ولر فرقليدير. 

  ·         کيشيلر داها گوجلو و عاغيلچيدير. اگمن اولماق اوچون ياراديلميشديرلار. 

  ·         سيياسال تمثيلييت دوغال اولاراق کيشيلرده. 

  ·         قادين دويغوسال اولاراق ضعيف اولدوغو اوچون دؤولت ايشلرينده ده ديشاريدا قالمالي. 

  ·         کيشيلر راسيونل فعالييتلرده بولونور. دونياني يوروملاما، دوزنه سوخما  وب.. 

  ·         قادين چوجوق دوغورما، گونلوک ياشامي و تورون يئنيدن اوره مه سيني ساغلار. 

  ·         جينسلليک دئنتيمي کيشيلرده.  

  بو و بنزري يارقيلارين سونوجو؛ کيشيلر اؤلومسوز کولتور اورونلري ياراديرلارکن قادينلار اؤلوملو بدنلر ياراداراق داها آشاغي بير ايش ياپارلار! توم بو وارساييملار تک تانريلي دينلرين قوتسال متنلرينه اينتئقره ائديلميش دييشمزليک ساغلانميشدير.   

  ان باشدا آنا تانريجا واردي. (توپراق آنا)

  تک تانريلي دينلره گئچمه دن اؤنجه چوخ تانريلي دينلر دؤنمينده اؤزلليکله فرقلي قادين قونوملانيشلارينا راستلانير. قادين استاتوسونون اؤنملي اولدوغو، ايکينجيلشمه ديگي، حتّی آنا ارکيلليگه وارديغي دؤنملره راستلانير. بو دؤنملرده بيره ي لر و جينسلر آراسي ائشيدليک وار. بونون ندني  " مولکييت "  آنلاييشي نين هنوز توپلوملارا اگمن اولماماسي. اينسانليق تاريخينده گليشن، گليشديريلن آراجلار مولکييتي دوغورور، ائوجيل حئيوانلارلا تانيشيلماسي نين آرديندان بيريکديرمه سورجينه گيريلير، بير سونراکي قوشاغا آختارما ، بورجلانديرما، بورجلانما، يوخسونلوق، وارسيلليق، دنگه سيزليک و دئييشيمله يئني بير دؤنمه گيريلير. 

  هر اوچ دين ده  قادينلارين وارولان ايکينجيلليگيني دوغايا باغلاسا دا بونون بئله اولماديغي آچيق. اؤزلليکله سابان تاريمي نين گليشمه سي و مولکييت وب. شئيلرده اولان دييشيم اينانجلاردا دا بؤيوک بير دؤنوشومه ندن اولور. 

  تاريخده کي  آنا تانريجا دؤنمي قادين دوغورقانليغي نين قوتسانديغي دؤنم. اي.اؤ 3. مين ايلين باشيندا آنا تانريجا يئريني فيرتينا يا دا ايلديريم تانريسي کيمي بير کيشي تانرييا بوراخير او دا يئر اوزونده کرال اولاراق قارشيميزا چيخير. اي.اؤ 2000 لي ايللرده تانري قارشيسيندا قادين و کيشي هله ائشيد. (ديققت) بو دؤنمده قادين دوغورقانليغي نين گيزملي گوجو آرتيق يئريني بيلينجلي بير ياراتما ائيلمينه بوراخميشدير. (سويوتلاما دؤنمي باشلايير) يازي نين دا کشفييله سيمگه ياراتما و تک تانريلي دينه يؤنه ليشين يولو ياپيلير. 

  (اؤرنك. آللاه يارادير. آد قويدورور. آد قويما حاقي آدمده. قادينين آديني قويان دا آدم. سونوج؛ کيشي نين ياراتديغي قادين.) قوتسال کيتاب قادين دوغورقانليغيني تومويله يوخ سايير. قادين هر اوچ دينده ده اکيله جک بير تارلا. چوجوغو يارادان قادين دئييلدير، يارادان، توخومو ايچينه قوياندير. ايسلامييتده تانري يارادان اولاراق مئتافوريک بير بيچيمده  " کيشي "  بيچيمينده ايفاده ائديليرکن، خيريستييانليقدا تانري بابا شکلينده دوغرودان سؤيلمله شير. يئراوزونده کي  گوناهين و ايضطيرابين قايناغي خيريستييانليقدا و يهوديليکده ايلک جينسلليک گوناهي ايشله ين و جنّتدن قووولان حووا اولاراق بليرله نير. حووا ايکينجيليگه محکوم چونکو سوچلو. قوراندا ديگرلريندن فرقلي اولاراق باشدان چيخاريجي بير حووا ايمگه سي يوخ. آدمين ائشي اولاراق گئچير هئپ. جنّتدن قووولما سوروملولوغو دا هر ايکيسينه ده عايد بير سوروملولوق. هر ايکيسي ده شئيطانا يئنيک دوشدولر. سونرا آدم تؤوبه ائتدي و آللاه بو تؤوبه ني قبول ائتدي. ايشده بو نؤقته دا قادينلا ايلگيلي حيکايه نين سونو بير معما اولاراق قالير. حيکايه نين سونو بيلينمز. (حووا تؤوبه ائتدي مي، ائتمه دي مي آللاه نه دئدي وب.. سورولار جوابسيزدير قوراندا) قوراندا قادينين نئجه ياراديلديغينا داير ده چليشکيلي ايفاده لر واردير. قوراندا قادينين کيشي نين قابيرغاسيندان ياراديلديغينا ايليشکين بير بيلگي يوخدور آما بو بيلينمز آنجاق  اَيري قابيرغادان ياراديلديغينا ايليشکين پئيغمبر  حديثلري واردير و بو هرکسجه بيلينير. 

    

  2. بؤلوم     

  -         ايسلامييت 7. يوز ايلده اورتايا چيخدي. 

  -         زامانلا پوليتيک توپلوم (اوممت) اولاراق اگمنليک قوردو. 

  -         ايسلامييت ديگر دينلرين چيخديغي توپراقلاردا اورتايا چيخميش اولسا دا اؤز اؤزل قوشوللارينا صاحیب. (دين/دؤولت ايچ ايچه، دوقمانين چيخيش بيچيمي پئيغمبره ديکته ائتديريلديگي دوشونولدويوندن هر سؤيلم دوغرودان آللاه کلامي قبول ائديلير) 

  -         موسلمان عاييله، عرب عاييله سي نين ايسلامي اخلاق سينيرلاري ايچريسينده يئنيدن ياراديلماسي. (اوتوريتئر، باباسويلو، آتا ارکيل)

  -         بير بوتون اولاراق قادينين رولو کيشيلرينکينه گؤره ايکينجيل. (اؤرنك. تانيقليقدا 1 کيشي=2 قادين، ميراث = قادينينکي کيشينکي نين ياريسي وب. ) 

  -         ايسلام يالنيزجا بير اينانجلار بوتونو دئييل، دوغال اولاراق بير دوزن. 

  -         ايسلامدا ياسا قاورامي سون درجه اوتوريتئر. چونکو ايراده سي تانريسال. ياسانين (شريعتين) تاپدالانماسي يالنيزجا دوزنه قارشيتليق دئييل، تانرييا قارشيتليق، دينسل ايطاعتسيزليک ساييلير. ياپديريمي دا دينسل جزايا قالير. بو قونودا هرهانسي بير دييشيکليک اؤنريسي کوفر ساييلير. (اؤرنك، بنگلادئشلي يازار تسليمه نسرينين ايسلام توپلوموندا قادين کيشي ائشيدليگينه ايليشکين رئفورم اؤنريسي شيددتلي موخاليفلرله قارشيلاشير. 

  -         ايسلام ديگر ايکي ديندن فرقلي اولاراق دينسل اولکويه ياسا پايه سي وئرير و بئلجه تئوکراسي قورماق ايسته يير. 

  -         خليفه سئچيلمه نين 2 يولو وار. عرب و کيشي اولماق. بورادا عربليک ايشينه بؤيوک قارشي چيخيش اولدو، بو اوغوردا جان وئريلدي آما کيشي قيسمينا کيمسه قارشي چيخمادي. 

  -         قرار آلما مئکانيزمالاريندان ديشلانان قادينلار، يارديمجي اولان کيشيلر. 

  -         قادين دئنتيمي نين ان سيمگسل ايفاده سي اؤرتونمه. بو دوروم قادين تجريدي نين سونو. جينسلرين بير آرادا اولماماسي گرکديگي وارساييميندان قايناقلي وار اولان دوروم. 

  -          ايسلامييت اؤنجه سينده قيز چوجوقلاري اؤلدورولور، ائش سئچمه ده کيشيلره سينيرسيز اؤزگورلوک تانينيردي. (بو قونويلا ايلگيلي عکسينه ايديعالار وار. ايسلام اؤنجه سينده عرب توپلوملاريندا قادين يؤنتيجيلرين اولدوغو حتتا نبييه دئيه تانيملانان قادين پئيغمبرلرين اولدوغو بيلينير) ايسلامييتدن سونرا بونلار قالديريلدي دئيه ياخشيلاشديريلدي يارقيسي، يانليش بسيط بير اينديرگم(ساده لشديرمه). محمدين قادينلارا ياخشي داورانما ندني نين ايسلام اؤنجه سي قادينين ائتکيسينه باغلايانلار وار. ايسلامي ايلک قبول ائدن قادين. پئيغمبر ائشي اولان خديجه نوفوذلو و ياييلمادا ائتکيلي بير ايسم. 

  -         ايسلامييت قادين جينسلليگي، بدني اوزرينه، چوجوق اوزرينده کي  حاقلارين قادينين اؤزوندن و قابيله سيندن آلينيب ائولنديگي کيشييه و قابيله سينه کؤچوررک ائوليليگين يئني تانيميني بو مولکييتچي کيشي حاقي اوزرينه اينشا ائده رک جينسلر آراسينداکي ايليشکيلري يئني بير تمل اوتورتدو. عؤمر زامانيندا زينا  داشلا جزالانديريليردي. جامي و حج زيارتي قادينلارا ياساقدي. عوثمان زامانيندا قادينلارين ديره نيشي و گليشمه لر اولدو. آما سونرادان گوجلشنن عؤمرينکيلر اولدو. 

  -         ايسلامدا کيشي اوممتين ساوونوجوسو اولدوغو اوچون قاديني جزالانديرما حاقينا دا صاحیب. 

  -         قادينلار اورتيجي دئييل، توکتيجي. ار، قادينين گئچيميني ساغلاماقلا يوکوملو. ار آروادينا باخميرسا قادين طرفيندن بوشانابيلير. آنجاق  قادين ايطاعتسيزليک ائتدييسه ار طرفيندن نققه اؤدنمه يه بيلير.بعضي ايسلامي يازارلار بو نؤقته ده کيشييه  بير يوک، قادينا بير حاق گتيريلميش اولدوغونو سؤيليه رک ايسلامدا قادين حاقلاري نين اؤنملي اؤرنگي سايارلار. اويسا بو حاق قادينين باغيملي، ائديلگن و توکتيجي قونومونو گوجلولشديرير. ايطاعت ائتمه ين قادينا جزا دا حاق اولور.! 

  -         عشق قاورامي ايسلامييتده آللاه اوچون سؤيلنه گلير. عربجه ده عشق قارشيليغي گلن 50 کلمه اولماسينا راغمن جوت سؤزجويو بولونماماقدا. ايسلامييتده قادين کيشي عشقي تعريفي يوخ، آللاها اورتاق قوشماق ساييلير. کيشي نين چوخ ائشليليگي سايه سينده بير قادينا يؤنلمه سي انگلله نير. چوخ ائشليليک پارچالادير دوغابيله جک عشق  يا دا سئوگيني. 

  -         ايسلامييتده جينسل حض اؤنملي. خيريستييانليقدا حض آرانمير. اوره مه يه يؤنه ليک خيريستييانليقدا جينسلليک. 

  -         ايسلامييتده جنّتته هوريلرين وارليغي بير کيشي فانتئزيسي اولاراق قارشيميزا چيخير. 

  ايستر عرب ياريماداسيندا اولسون ايستر اسکي يوناندا اولسون کيشي فانتئزيسي هئپ عئيني. قادينين کيشي نين اؤز الييله بيچيملنديرديگي جان وئرديگي يعني اؤزگور ايراده دن و اؤزنلليکدن يوخسون تومويله کيشي دئنتيمي آلتينداکي بير گالاتئا (روما ميتولوژيسينده پيگماليون آدينداکي قبريس کرالي نين مرمردن ياپديغي قادين هيکلي نين آديدير گالاتئا.) اولماسي! 

 

  3. بؤلوم 

  ايسلامييتين بدنه ياناشماسي    

  بدنسل وارولوشون هر يؤنو هم دينسل هم ده ائروتيک سؤيلملرله گئنيش بير ايسلامي ليتراتورده يئر آلير. موسلمان دين آداملاري بؤيوک بير جيدييتله بدنسل آرزو، عشق و قادين تئمالاريني ايشله يير. خيريستييانليغين ترسينه ايسلامييت جينسللييه اؤنم وئرن بير تاوير ايچريسينده. 

  ايسلامدا قاموسال سؤيلملر کيشيلر طرفيندن اورتيلير چونکو قاموسال آلانا اونلار اگمندير. اورتودوکس ايسلامي سؤيلم اؤز بير حوقوق سؤيله مي اولاراق تانيملار و قادينين يئري، بدني نين نيته ليگي، ايشلوي، آرزونون دئنتيم آلتينا آلينماسي قونولاريندا ياسال/حوقوقسال بير سؤيلم اولوشدورور. بو سؤيلم کيشي تانريدان، کيشي جينسيندن آيريجاليقلي کيشيلر ياني پئيغمبرلر آراجيليغييلا سسله نير. 

  ايسلامي ائورنده قادين کيشيني دويوما اولاشديرماق اوچون ياراديلميش بير ذؤوق نسنسيدير. ( " قادينلار سيزين تارلانيزدير، تارلانيزي ديله ديگينيز کيمي اکين " ) (آتا ارکيل سؤيلمدن قايناقلانان)بعضي ايسلامي يازارلار جينسل ذؤوقون هر ايکي جينس اوچون ده وارولدوغونو سؤيلرلر. ايسلامييتده حودودلارين تاپدانماسيني  انگلله مک آماجييلا چئشيدلي بيچيملرده سؤيلملر گليشديريلميشدير. (اؤرنك. زينا ني انگلله مک اوچون مكاني دئنتله ين، ائوه تجريد ائديلميرسه ديشاريدا اؤرتون وب.. ) اؤرتونمه (حيجاب) قاوراميني  فاطيمه مرنيسسي 3 بويوتدا اله آلميشدير.   

  -         گؤرسل بويوت ( ايشلوي، باخيشدان گيزله مک) 

  -         مکان بويوتو ( جينسلري بيربيريندن تجريد)

  -         اخلاقسال بويوت (ياساق، حرام اولان )

  فاطيمه مرنيسسي اؤزلليکله گؤرسل بويوتو کريتيک بولور. ندن باخانين دئييل باخيلانين اؤرتونمه يه زورلانديغيني، قيسيتلانديغيني آنلاماق چوخ مومکون گؤرونمور. بو دوروم اگمنليک ايليشکيسي باغلاميندا اله آلينا بيلر. (تاجيز ائدن دئييل ائديله نين قيسيتلانماسي، يارقيلانماسي)

   ايسلامي ليتئراتورده قادينين نئجه اولماسي گرکديگي، يئري نين نئجه اولماسي گرکديگينه ايليشکين ده برك بير قافا پاتلاتيلميش. ديگر دينلرين ده فرقلي اولماديغي بير گرچک طبيعي. اؤرنگين اسکي يوناندا  " ان ياخشي قادين آز گؤرونن قادين " . باتي توپلوملاريندا دا چوخ قونوشان قادينين جادي اولاراق آدلانديريليب يانديريلديغيني دا اونوتماماق گره کير. ايسلامييتده قادينين قاموسال آلانا بير شکيلده سيزماسي قييامت گؤسترگه سي ساييلير. ايراندا گولن قادينا جزا اويقولانماسي بونون ان بسيط اؤرنگي. کيشي اوممتي قوروماقلا گؤرولي، قادين بدني نين بکچيسي. کيشي دوغورقانليغيندان، جينسلليکدن  قايناقلي اونوردان يوخسون قاديني دئنتلير. کيشيني باشدان چيخماسي نين سوروملوسو قادينين اؤزو. (بو دوروم يالنيزجا ايسلاما اؤزگو دئييل) بعضي ايسلامي  يازارلار (جيهان آکتاش) قادينين ندن ائوه قاپاتيلديغيني سورغولور. ائوه قاپاديلاجاقسا ندن حيجابا احتيياج اولدوغونو سورور آنجاق ندن قادينين فيتنه ياراتديغي سورونساليني سورغولامير.! ايسلامي چرچيوه ايچينده قالديغي سورجه ده سورغولاماسي مومکون گؤرونمور. آنجاق ايلاهي دوزه ني سورغولاميش اولور. 

 

  4. بؤلوم 

  ايسلامي حرکت 80 لي ايللرده يوکسه ليشه گئچميشدير. ايسلامي حرکت بير کيشي حركتي اولماسينا قارشين سون 15 ايلدير تورکييه ده کي  ايسلامي حرکته دامغاني قادينلار باسميشدير. ان بويوک چيله ني چکنلر يئنه قادينلاردير. 

  تورک ايسلام قادين ايليشکيسي ايله ايلگيلي يازيلانلاردا  " ايسلامدا قادين سورونو يوخدور "  ياناشماسي اگمندي. بو يازيلار گئنلليکله بعضيلري تاخما قادين ايسملري قوللانان آچيق گؤز کيشي يازارلارين قلملريندن چيخما. مؤوجود  حاديثه لرده، آيتلرده قادين فيتنه، فساد، کيشييه باغيملي، آنجاق ياخشي بير آنا و ائش ايسه لر بير تاخيم حاقلارا صاحیبلر. ايسلامييتده اؤرنک موسلمان اولما رولو هئپ قادينا دوشموشدور. ديندار قادينلار هئپ موکممل اولماق زوروندا حيسس ائتديلر  اؤزلريني. 

  ايسلامجي قادين يازارلاردان هيدايت  شفقاتلي توکسال (ياپيلان بير رؤپورتاژين اؤزتيدير.) 

  ·         نه دنلري سورغولور. 

  ·         قادينين حياتا حوکمن مغلوب باشلاديغيني دوشونور. 

  ·         قادينين اؤزنه دئييل نسنه اولدوغونو دوشونور. 

  ·         ايسلامييتده کي  چوخ ائشليليک قونوسوندا بونون يالنيزجا بورايا اؤزگو بير شئي دئييل باتي توپلوملاريندا دا اؤزگورلوک آدينا ياپيلديغيني سؤيله يير.  

  ·         جننتين ندن باشقالاري نين الينده اولدوغونو سورور. 

  ·         توپلانتيلاردا، ايشده ائشيد ايليشکي قورولان کيشي نين ندن ائوده رئيس اولدوغونو سورغولور. 

  ·         قوراندا گئچن داياق مشروع لوغونون او دؤنمه اؤزگو اولدوغونو بوگون ياپيلماماسي گرکديگيني دوشونور. 

  ·         اؤرتونمه قونوسوندا، سيستمين اؤرتولو قادينلاري چيزديگيني حتّی حرکتين ايچينده کي  کيشيلري بئله چيزديگيني دوشونور.  

  تورکييه ده اؤزلليکله قادينلارلا ايلگيلي اَييليملري  " ايسلامدا قادين سورونو يوخدور "  باخيشي نين بايراقدارليغيني قادينلار ياپماغا باشلادي.(اؤرنك. امينه شنليک اوغلو بو قونودا ان کيشيجي باخيشا صاحیب)  ديرنمه ين، ديرنمه ين، سورغولامايان قادينلار، ائييتيملي ائنتئلئکتوئل قادينلار اولوشدو. 

  1987 ايلينده ايسلامچي فئمينيستلر ايلک کز آچيقدان يازيلارييلا وار اولدولار. او دؤنم زامان قزئته سي عالي بولاچ واسيطه سيله بؤيوک بير قارالاماغا گيريشدي. ( جينسل ساپقينليق ، اينسان تورونون سون وب. قاوراملارلا ولوله يه وئردي اورتاليغي بولاچ) ايسلامجي کيشيلر قادينلارين اؤز سورونلارينا صاحیب چيخماسيندان هئپ اورکدولر. فئمينيستلشمه احتيمالي اؤنونه گئچمک اوچون تدبيرلر آلديلار. بونلارين آراسينا قادينلار دا قاتيلدي. تورکييه دکي فئمينيست کامپلاشمادا يئر ائدينمه دي ايسلامجي فئمينيستلر. (کماليست فئمينيستلر، سوسياليست فئمينيستلر، سيويل توپلومجو فئمينيستلر)  ايسلامچي قادين يازارلاردان مواللا گولناز فئمينيستلرله ايليشکي ايچينده ايدي. گولنازا گؤره ايسلامدا ائشيد حاقلار وار. اصيل سيخينتي آتا ارکيللشمه ده دئيير. مارکسيست آناليزه ياخين اولدوقلاريني، توپلومداکي هييرارشيک و چيخار ايليشکيلري نين دينه يؤن وئرديگيني اونايلاديقلاريني بليردير. آتا ارکيل گؤزلوکلر قيريليرسا قورانين آنلاشيلاجاغي دوشونور.  

  ايسلامي حرکتين ايچينده يئر آلان قيزلارين چارپيقليقلاري چؤزمه ديکلري بير گئرچک. سورون باش اؤرتوسونه کيليدلنميش دورومدا. اصلينده حرکتين ايچينده چوخ داها جيدي کريزلر وار. کاپيتاليزمين يانسيمالاري ايسلامي حرکتده آچيقجا گؤروله بيلير. (زنگينلَشن، بورژووالاشان کيشيلر  وب..  ) بو دوروم قادينلارين آغير بدللر اؤدمه سينه ندن اولور. 

  تورکييه ده ايستانبول بياضيت ائيلمييله ايلک باش اؤرتوسو ائيلمي ياپيلدي. عئيني زاماندا بو دوروم ديندار قادينلارين دا ايلک دفعه  کوچه يه تؤکولمه سييدي. هر تورلو حاق طلبيني آنارشي و تئرؤر اولاراق تانيملايان ايسلامي حرکت ديندار قيزلاريني کوچه ده گؤرمه نين شوکونو ياشاديلار. 1989 ايلينده بو دوروما ان سرت تپکي ذاتن فتحوللاه گولندن گلدي. تورباني ساده جه دينين اوچون تاخيرام دئين قادينلار اؤنجه ويجدانلارا سسلندي ايش توتمايينجا اينسان حاقلاري چرچيوه سينده دَيرلنديريب جبهه ني گئنيشلتمه ني اومدو. بير سوره سونرا ائيلملر کيشيلر دئنتيمينده ياپيلماغا باشلاندي. بوگون تورکييه ده حرکتين گلديگي دوروم، بورژووالاشان موسلمانلار، سول ايله اورتاقلاشمالار، سيستئمله باش باشا بوراخيلان قادينلار…. ائولره حبس ائديلن قادينلار بوگون کيشيلرين گؤزتيمينده قادين قوللاري و جماعتلرده بوي گؤسترمه يه فرقلي بير چپرده وارولما ساواشي وئريرلر.  

قايناق:خالق ائولري 

كؤچورن : آيدا بيات 

   






گزارش تخلف
بعدی